صاعقه گیر شبکه برق و سازه ها را از صاعقه محافظت می کند. هنگام برخورد صاعقه، تخریب عظیمی ایجاد می کند و به تجهیزات آسیب می رساند. برای حفاظت از تجهیزات در پست از صاعقه گیر یا ارستر (SPD) استفاده می شود. ارستر یا SPD ولتاژ بالای غیرعادی صاعقه را بدون قطعی سیستم تغذیه به زمین منتقل می کند.  ارستر بین خط تغذیه و زمین متصل می شود، یعنی به موازات تجهیزاتی که در پست محافظت می شود. صاعقه گیر ESE یا صاعقه گیر اکتیو (صاعقه گیر الکترونیک خازنی) یک پایانه هوایی میباشد که به طور موثر در حفاظت از صاعقه برای مناطق روباز مانند مناطق معدن، ساختمان های اداری یا عمومی، سایت های صنعتی، زمین های بازی و بناهای تاریخی کار می کند. طبق استاندارد NFC 17-102، استاندارد UNE 21186، سیستم های حفاظت صاعقه اکتیو (ESE) یا صاعقه گیر الکترونیکی از موثرترین روشهای حفاظت در برابر صاعقه هستند.

صاعقه گیر ESE همچنین به عنوان سیستم صاعقه گیر اکتیو شناخته می شود که از طریق شعاع حفاظتی و هادی های نزولی ، حفاظت کامل مورد نیاز ساختمان، انبارهای روباز، سوله ها و یا نیروگاه خورشیدی شما را افزایش می دهد. پایانه‌های هوایی ESE دستگاه‌های حفاظتی سازه‌ای اکتیو در برابر صاعقه هستند که برای فعال شدن در لحظاتی که  یک اصابت مستقیم صاعقه قریب‌الوقوع است، طراحی شده‌اند. سیستم صاعقه گیر اکتیو به اختلاف زمانی بین زمان انتشار یک صاعقه گیر معمولی (میله ساده یا میله فرانکلین) و یک صاعقه گیر اکتیو یا ESE بستگی دارد. انتشار از ESE با ذخیره انرژی از میدان الکترومغناطیسی یا بارهای ساکن در زمان وقوع صاعقه ایجاد می شود. در شرایط عادی، ترمینال هوایی ESE در حالت آماده به کار عمل می کند.

هر زمان که طوفان رعد و برقی در محل رخ می دهد، یک میدان الکتریکی ایجاد می شود که باعث آزاد شدن دوره ای انرژی ذخیره شده ابر باردار و تخلیه از طریق جریان پیش رونده  از نوک صاعقه گیر ESE می شود. جریان پیش رونده رو به بالا به سمت جریان پیش رونده رو به پایین از سمت ابرهای باردارحرکت می کند و مسیری برای تخلیه صاعقه ایجاد می کند. صاعقه به طور ایمن از بدنه رسانای صاعقه گیر ESE به سمت هادی نزولی عبور می کند و در نهایت به طور ایمن به زمین می رسد. این اصل در حقیقت شعاع تولید شده حفاظتی توسط صاعقه گیر Early Steamer emission یا صاعقه گیر اکتیو (صاعقه گیر الکترونیک خازنی)  را نسبت به صاعقه گیر های ساده یا پسیو افزایش می دهد.

نصب ترمینال هوایی ESE مزایای مختلفی دارد که شامل مسیر مستقیم به زمین (هادی نزولی) سیستم حفاظت در برابر صاعقه معمولی (صاعقه گیر پسیو) و فناوری پیشرفته ESE به کار رفته در طراحی داخلی ESE می باشد. این مزایا تضمین می کند که ESE یک منطقه امن حفاظتی را فراهم می کند. ویژگی ها برای نصب ترمینال ESE در طراحی سیستم حفاظت در برابر صاعقه در نظر گرفته شده است.

چندین مرحله وجود دارد که باید در نصب یک سیستم صاعقه گیر اکتیو (صاعقه گیر الکترونیک خازنی) دنبال شود که شامل موارد زیر است:

·        نصب ارت، اندازه گیری مقاومت خاک

·        آماده سازی بیس پایه صاعقه گیر

·        نصب پایه صاعقه گیر و صاعقه گیر اکتیو روی آن

·        اجرای هادی نزولی

·        مهار هادی های نزولی با استفاده از بست مناسب

·        نصب شمارنده صاعقه

·        اجرای سیستم ارتینگ صاعقه گیر (رینگ ارت دور سازه یا ترکیب میله ارت و کانال)

·        اندازه گیری نهایی مقاومت زمین

اجزای یک سیستم حفاظت در برابر صاعقه با استفاده از پایانه های هوایی ESE را می توان به سیستم های حفاظت در برابر صاعقه خارجی و داخلی تقسیم کرد. سیستم حفاظت از صاعقه خارجی شامل یک یا چند ترمینال هوا، دو یا چند هادی نزولی و یک سیستم اتصال زمین است. سیستم حفاظتی داخلی در برابر صاعقه شامل نصب ارستر و تجهیزات حفاظت  سرج و سایر اقداماتی است که اثرات مخرب صاعقه را به حداقل می رساند.

                                                                                                                                                                                  نصب صاعقه گیر اکتیو

طراحی و نصب سیستم صاعقه گیر الکتیو یا ESE، با اعداد مشخص شده در تصویر به شرح زیر است:

1-     شعاع حفاظتی که توسط هادی صاعقه ESE به سیستم ارت یا سیستم زمین می رسد به ارتفاع نسبت به منطقه ای که قرار است محافظت شود بستگی دارد.

2-     ترمینال هوا بالاتر از 2 متر بالاتر از هر عنصر دیگری در شعاع حفاظتی خود نصب شده است

3-       پایانه های هوا با استفاده از دو هادی نزولی با عبور خارج از سازه زمین می شوند.

4-       هر هادی نزولی باید به گونه ای نصب شود که مسیر مستقیم و کوتاه ترین مسیر نسبت به زمین بدون هیچ گونه خمیدگی تیز باشد و از عبور هادی ها نزدیک به کابل های برق خودداری شود.

5-     فاصله اتصالات و بست های هادی نزولی بر اساس تعداد نصب در هر متر انجام میشود( بر اساس جدول استاندارد از نیم الی یک متر)

6-     هادی های نزولی باید دارای سطح مقطع حداقل 50 میلی متر مربع باشند.

7-     هادی های نزولی با نصب لوله های محافظ تا ارتفاع 2 متری از سطح زمین محافظت می شوند.

8-     برای انجام تأیید و نگهداری، نصب یک شمارنده صاعقه ضروری است.

9-     هادی نزولی در فاصله حداقل 5 متری از لوله های گاز خارجی قرار گیرد.

10-  داشتن سیستم اتصال زمین برای هر هادی نزولی الزامی است.

11-  مقاومت سیستم پایانه زمین هنگام جدا شدن از سایر عناصر رسانا باید کمتر از 10 اهم باشد.

12-  اندوکتانس سیستم پایانه زمین باید تا حد امکان کم باشد. الکترودهای عمودی به گونه ای چیده شده اند که یک مثلث با حداقل طول کل 6 متر تشکیل دهند.

13-   میتوان از مواد کاهنده مقاومت زمین (بکفیل) یا خاک رس در زمین های با مقاومت مخصوص بالا استفاده شود.

14-  تمام سیستم های ارتینگ به یکدیگر متصل می شوند.

15-   برای اتصال سیستم پایانه زمین صاعقه به سیستم ارت و همچنین ترمینال هوای صاعقه از اسپارک گپ استفاده می شود.

16-   تمام المان های سیستم اتصال زمین صاعقه گیر در فاصله 5 متری از لوله های فلزی یا برقی مدفون قرار دارند.

  بنابراین، عملکرد یک صاعقه گیر اکتیو یا الکترونیک خازنی (صاعقه گیر ESE)  به مشخصات الکتریکی سازند صاعقه بستگی دارد. هدف یک سیستم حفاظتی خارجی در برابر صاعقه کنترل نقطه برخورد صاعقه و فراهم کردن جریان صاعقه با مسیری امن به زمین است به گونه ای که از هر گونه آسیب به سازه جلوگیری می کند. پایانه های هوایی ESE به محافظت از مناطق باز، هر گونه اشیایی که روی سقف ساختمان و اطراف آن قرار می گیرد، کمک می کند و در نتیجه بیشترین حجم حفاظتی را فراهم می کند.

جهت تامین صاعقه گیر های الکترونیکی یا اکتیو( صاعقه گیر الکترونیک خازنی ESE) میتوانید با کارشناسان شرکت تاراز نیر آداک تماس حاصل نمایید. پشتیبانی فنی و طراحی این سیستم در صورت خرید به عنوان خدمات پشتیبانی فروش بوده و هزینه ای ندارد.