_ مقدار مقاومت ویژه بستگی به جنس خاک وترکيبات شيميايی ،رطوبت ودما دارد.
_ ازآنجا که مقاومت ويژه خاک ، طبيعتی الکتروليتی دارد ، مقدار رطوبت و ترکيب و غلظت مواد شيميايی و نمکهای حل شده درآب درمقاومت ويژه تاثير فراوان دارد و نيز دانه بندی و نحوه پخش دانه ها و تراکم آنها و تغييرات فصلی بر روی مقادیر آن تاثير گذارند.
_ تاثیر دما، رطوبت و املاح در مقدار مقاومت ویژه:
در منحنی شماره 1 تاثیر نمک و املاح در مقدار مقاومت ویژه خاک مشاهده میشود. نکته قابل توجه تاثیر مقادیر نمک تا میزان 10 درصد در مقدار مقاومت ویژه میباشد. در منحنی شماره 2 تاثیر میزان رطوبت در مقدار مقاومت ویژه خاک بررسی شده که تا مقادیر 45 درصد میتوان تاثیر گذار باشد. منحنی شماره 3 تاثیر دما بر مقاومت ویژه را نمایش میدهد که در اجرای سیستم زمین بسیار تاثیر گذار است. با توجه به منحنی با کاهش دما از میزان صفر درجه مقدار مقاومت ویژه به میزان چشمگیری افزایش می یابد. به منظ.ر جلوگیری از تاثیر یخبندان در الکترود زمین و مقاومت ویژه خاک اطراف آن میبایست تاثیر عمق یخ زدیگی خاک در اجرای سیستم زمین بررسی شود. به طور مثال الکترودهای افقی در عمق پایینتر از عمق یخ زدیگی نصب گردند یا در محاسبات الکترودهای عمودی 50 الی 70 سانتیمتر اولیه که بالای عمق یخ زدگی است لحاظ نشود. این مقدار از گزارشات مکانیک خاک قابل استخراج بوده و به طور تجربی در کشور ایران از 50 تا 70 سانتیمتر لحاظ میشود.
_ مقاومت ویژه انواع خاک:
قبل از اجرای سیستم زمین اندازه گیری مقاومت ویژه الزامیست. روشهای اندازه گیری به صورت کامل در استاندارد IEEE81 ارائه شده اند. در صورت عدم امکان اندازه گیری مقاومت ویژه مقادیر تجربی در زمینهای مختلف به شرح زیر میباشد. با توجه به جدول زیر مشاهده میشود که مقادیر مقاومت ویژه در هر خاک میتواند در رنج گسترده ای باشد. به همین دلیل اندازه گیری قبل از طراحی و اجرا بسیار حائز اهمیت میباشد.
_ کاهش مقاومت ویژه خاک :
با توجه به اینکه یکی از اهداف مهم در اجرای سیستم زمین رسیدن به مقادیر پایین مقاومت اهمی میباشد لذا جهت حصول مقاومت های پایین میبایست مقادیر مقاومت ویژه خاک پایین باشد. به طور مثال اجرای سیستم زمین در خاک رس میتواند مقادیر مطلوبتر از اجرای آن در شنزار ارائه نماید. در عمل به با توجه به آنکه امکان تغییر خاک بکر پروژه وجود ندارد لذا میتوان با اضافه نمودن مواد کاهنده استاندارد مقادیر مقاومت اهمی را تا حد امکان کاهش داد. نکته قابل توجه در استفاده این مواد این است که با توجه به اینکه اندازه گیری الکترود زمین نسبت به زمین مرجع انجام میشود لذا این مواد نمیتوانند تاثیر بسیار زیادی در کاهش مقاومت اهمی داشته باشند و مهمترین عامل خاک پروژه میباشد.
_ مواد کاهنده سنتی
_ بنتونیت 2.5 اهم-متردررطوبت 300 درصد
_ بتن در حدود 30-200 اهم-متربراساس میزان رطوبت
_ کلرید سدیم ، منیزیم ، سولفات مس ،کلرید کلسیم
_ مخلوط نمک- ذغال- خاک رس به نسبت 1 / 0.5 / 10
تذکر: استفاده ازنمک وزغال منسوخ شده است
_ مواد کاهنده استاندارد
مطابق توصیه استانداردهای مرتبط استفاده از مواد کاهنده استاندراد توصیه میشود. الزامات تست این مواد در استاندارد IEC 62561-7 ذکر شده است.تولید کننده میبایست گواهی تست مطابق این استاندارد ارائه دهد
_ تاثیر استفاده از مواد کاهنده در تغییرات فصلی مقاومت اهمی سیستم زمین:
با توجه به ماهیت مواد کاهنده استاندارد(مطابق IEC62561-7) و در صورت استفاده صحیح مطابق دستورالعمل سازنده این مواد در جهت افزایش طول عمر سیستم زمین میتوانند موثر باشند. به طور مثال در خاکهای خورنده با توجه به مقادیر PH خاک و غلظت مواد شیمیایی خاک امکان خوردگی و کاهش عمر سیستم وجود دارد. در صورت استفاده از مواد استاندارد در اطراف الکتورد که بلافاصله در تماس متقیم با خاک است میتوان تاحدود زیادی از خوردگی جلوگیری نمود. منحنی زیر تاثیر استفاده از این مواد را در تغییرات فصلی نشان میدهد:
_ تاثیر نوع خاک در خوردگی الکترود سیستم زمین
_ مشخصات فنی مواد کاهنده استاندارد:
توصیه استانداردها (IEEE80-2000) استفاده از مواد کاهنده که در زمین های با مقاومت ویژه بالای خاک را دارند می باشد. پودر کاهنده شرکت دارای تاییدیه از آزمایشگاه های معتبربوده ومطابق استانداردهای روز جهانی IEC62561-7 میباشد.ترکیبات شرکت ما بسیار منحصر به فرد بوده وشامل انواع مختلف مواد جاذب رطوب می باشد که باعث افزایش شدید هدایت الکتریکی خاک میگردد که این امر در راندمان تخلیه جریان الکتریکی کل سیستم ارت تاثیرگذار می باشد.مواد ترکیبی این پودر به گونه ای می باشد که جلوی خوردگی اتصالات را گرفته و عاری از هرگونه اسیدهای آلی و باکتری های بدون هوازی می باشد و کاملا سازگار با محیط زیست است.
برای زمین هایی که مقاومت اهم بالایی دارند مثل:
- زمین های سنگلاخی
- زمین های صخره ای
- زمین های کویری
- زمین های شنی
مزایای استفاده از مواد کاهنده شرکت تاراز نیر عبارتند از:
1. کاهش مقاومت ویژه خاک و در نهایت کاهش مقاومت الکترود زمین
2. تثبیت مقدار مقاومت الکترود زمین در ماه های خشک سال
3. کاهش هزینه اجرایی سیستم ارت با استفاده از مواد کاهنده
STANDARD: IEC 62561-7
جدول میزان مصرف مواد کاهنده: